Yapay Zeka ile Deprem Analizi
Bilim insanları, Santorini’deki deprem fırtınasının nedenlerini yüksek doğrulukla belirlemek için yapay zeka teknolojisini kullandı. 2025 yılının başlarında, Yunanistan’ın turistik adası Santorini, yoğun bir deprem aktivitesiyle karşı karşıya kaldı. Bu süreçte okullar kapandı ve binlerce kişi tahliye edildi.
Deprem Fırtınası Tartışmaları
O dönemde yaşanan sarsıntıların volkanik bir patlama mı yoksa büyük bir depremin habercisi mi olduğu konusunda tartışmalar yaşandı. Uzmanlar, bu durumun bir deprem fırtınası olduğunu belirtti. Son günlerde Balıkesir’de de benzer bir deprem fırtınası gözlemlenirken, iki bölgedeki sarsıntıların bağlantılı olup olmadığı hâlâ belirsizliğini koruyor.
Magma Hareketleri ve Yapay Zeka
Bilim insanları, yaklaşık 25 bin depremin analizini yaparak sarsıntıların yer kabuğunun derinliklerindeki magma hareketlerinden kaynaklandığını ortaya koydu. Bu bulgular, hakemli bilimsel dergi Science‘ta yayımlandı. Santorini, tarih boyunca en yıkıcı patlamalardan birine, MÖ 1620 civarındaki Minoan Patlaması’na tanıklık etmişti.
- 1956 yılında bölge, 7.7 büyüklüğünde bir depremle sarsıldı.
- 2025’te 4.5 büyüklüğünün üzerinde 48 deprem meydana geldi.
- Yetkililer, depremlerin yanardağ kaynaklı mı yoksa fay kırılmasından mı kaynaklandığını araştırdı.
Magma Dalgalanması ve Sonuçları
Mevcut teknolojiler, yüzeydeki titreşimleri ölçmekle sınırlı kalırken, derinlerdeki hareketleri anlamak güçtü. Bu noktada makine öğrenimi devreye girdi. Yapay zeka, en küçük sarsıntıları tespit ederek geniş bir veri tabanı oluşturdu ve yüzeyin 15 kilometre altında bulunan hareketleri belirledi.
Araştırmacılar, depremlerin yer kabuğundaki su altı magma haznesinden yatay olarak ilerleyen magma tarafından tetiklendiğini keşfetti. Çalışmanın baş yazarı Anthony Lomax, magma akışının kesintisiz olmadığını vurguladı: “Magma dalgalar halinde ilerleyerek yeni çatlaklar açtı ve basınç artışlarıyla depremleri tetikledi.”
Uydu görüntüleri sayesinde magmanın hacmi hesaplandı ve bu hacmin 200 bin olimpik havuzu dolduracak kadar büyük olduğu belirlendi. Ancak, yeterli basınç ve kaldırma kuvveti oluşmadığı için bir patlama yaşanmadı.