Sigorta başlangıç yılına bağlı olarak değişen sosyal güvenlik sistemi, 1994, 2008 ve 2018 yıllarında çalışmaya başlayanlar için alternatif emeklilik modelleri sunuyor. 3.600, 4.500 ve 5400 prim günü üzerinden şekillenen modellerle, bazı şartları sağlayan vatandaşlar daha erken emeklilik imkânı kazanabilecek. Emeklilik yaşı, prim günü ve sigortalılık süresi gibi kriterler dikkate alınarak belirlenen bu yeni sistem, milyonlarca çalışan için farklı emeklilik seçeneklerini gündeme getiriyor.
Sigorta yılına göre emeklilik koşulları yeniden düzenleniyor
Sosyal güvenlik sisteminde yapılan son yeniliklerle, ilk işe giriş tarihine bağlı olarak emeklilik koşulları tekrar tanımlanıyor. 94, 08 ve 18 yıllarında çalışmaya başlayan sigortalılar için 3600, 4500 ve 5400 prim günü temelinde kısmi emeklilik imkânı sağlanıyor. Emeklilik yaşı ve hizmet yılı birlikte değerlendirilerek oluşturulan bu modeller, daha kısa sürede emeklilik planı yapan vatandaşlara alternatif çözümler getiriyor.
3600, 4500 ve 5400 günle emeklilik hesabı
Türkiye’de SGK sistemi, ilk işe başlama yılına göre şekilleniyor. 94, 08 ve 18 gibi önemli tarihlerde sigortalı olanlar için farklı prim günleriyle erken emeklilik yolları sunuluyor. SGK sisteminde yer alan bu alternatif hesaplamalar, primi eksik olan ya da hizmet yılı az olan sigortalılara emeklilik kapısını aralıyor.
94 yılı öncesinde 3600 günle erken emeklilik
09.09.1999 tarihinden önce çalışmaya başlayan kişiler, 15 yıl çalışma ve 3600 prim günü koşullarını yerine getirdiğinde kısmi emeklilik imkânı elde edebiliyor. Bayanlarda yaş sınırı elli, erkek sigortalılarda ise elli beş olarak uygulanıyor. Aralıklı çalışmış olanlar için bu model avantajlı bir çözüm sunuyor.
2008 yılında işe başlayanlara 4500 prim günü modeli
1999 sonrası sigorta başlangıcı olan sigortalılar için kısmi emeklilik şartları daha ağır. Bu kişiler, 4500 prim günü ve 25 yıl çalışma ile emekliliğe hak kazanabiliyor. Kadınlarda yaş sınırı 58, erkekler 60 yaşında emekli olabiliyor. Bu sistem, düzenli prim ödeyen ancak uzun hizmet süresine ulaşmakta zorlanan çalışanlara kolaylık sağlıyor.
2018 ve sonrasında sigorta başlangıcı olanlar için 5400 gün şartı
2008’den sonra SGK kaydı açılanlar için en yüksek erken emeklilik şartları uygulanıyor. Bu çalışan kişiler için 5.400 günlük prim ve 25 yıl sigortalılık süresi gerekli. Kadınlar 58, erkek sigortalılar 60 yaşında emeklilik hakkı elde ediyor.
Engelli ve malulen emeklilik seçenekleri
Vergi indirimiyle erken emeklilik
En az yüzde 40 engellilik raporu sahip olan çalışanlar, engelli indirimi hakkı ile yaş şartı olmadan emekliliğe hak kazanabiliyor. Prim günü ve sigortalılık süresi, rapor yüzdesine bağlı olarak değişiyor:
– %40 ila %49 arası için 18 yıl ve 4100 gün,
– %50 ila %59 arası için 16 yıl ve 3700 gün,
– %60 üstü için 15 yıl ve 3.960 gün gerekiyor.
Malulen emeklilikte sağlık raporu şart
İş gücünün büyük kısmını kaybeden bireyler, resmî rapor ile 1.800 gün prim üzerinden malulen emekli olabiliyor. Bu hak, sadece iş gücü kaybı kalıcı olan kişiler için uygulanabilir. Emeklilikten sonra yeniden işe başlama durumunda maaş iptal ediliyor.
Engelli çocuğu olan annelere destek
Bakım yükü taşıyan anneler için özel bir avantajlı sistem uygulanıyor. Bu annelerin prim günlerine yıllık %25 oranında ekleme yapılıyor. Aynı zamanda bu eklenen günler, emeklilik yaş hesabından eksiliyor. Böylece kadınlar daha erken emeklilik fırsatı elde ediyor.
Emeklilik stratejisi nasıl olmalı
-
Emeklilik planınızı, ilk SGK girişinize göre hesaplayın.
-
Eksik primlerinizi, borçlanma seçenekleriyle tamamlayın.
-
Engelliyseniz, malulen emeklilik gibi ek avantajları inceleyin.
-
Engelli evladınız bulunuyorsa, ek prim avantajlarından yararlanarak emeklilik sürenizi kısaltabilirsiniz.